Sultan III. Mustafa’nın Amasya’da faaliyet gösteren Şeyh Cui zaviyesinde (Vakfında) yolsuzluk yapan, din istismarcısı İbrahim isimli bir kişinin engellenmesine ilişkin fermanı…
Ferman, Hicri 1178 (Miladi 1763), Zilhicce (Aralık) başında Sivas ve Amasya kadılarına gönderilmiştir.
Divani hatla kaleme alınan girift keşideli yazıya, siyah mürekkeple III. Mustafa’nın tuğrası çekilmiştir. Ferman, altın varakla tezhiplendiği halde aradan geçen 261 yıl içinde eser miktarda yaldız kalmıştır.
Çok uzun yıllardır çerçeve içinde ve aynı duvada tutulan fermanın ebadı, 77×53 cm. (çerçeveli 88×63 cm.)
Osmanlıca danışmanlarımızca tercüme edilen Türkçe transkripte göre ferman özetle şöyledir:
“Sivas Kadısı Vezirim Paşa ve Amasya Kadısı Mevlana (Efendi) bilesiniz ki Amasya şehrinde bulunan Şeyh Cui zaviyesinin Berat-ı Şerifimle Zaviyedarı ve Mütevellileri Osman ve Mehmet isimli kimseler kapıma kadar geliş eskiden beri adı geçen yere bağl Çetingi, Bulduklu ve Yakuplar köyleri topraklarında, dedeleri adı geçen şeyhten hibe kalan ve adlarına temlik edilmiş olan yerlerde elde edilen mahsulün adı geçen zaviyede gelen – geçeeyiyecek olsun diye tasarruflarında bulundurduklarını, adı geçen vakfiyede Mesnevi okunması için hisse verilmesiyle ilgili bir şart olmadığı halde, aynı şehirde İbrahim isimli şahıs Mesnevi okuyorum vakıf gelirinin üçte bir hisse alırım diyerek, vakfın senet şartlarının hilafına iddia da bulunmuş ve mahsulden hak istemiştir. Buna karşılık adı geçnler, vakfın şartlarının yerine getirilip haklarının iadesi için bir buyruk çıkarılmasını istemişlerdir.
Buyurdum ki; bu konuda vereceğim emir ve gereğini, şeriat ve adalet üzere yapasın. Tarafımızdan mühürlenmiş Defter-i Cedid-i Hakaniyi inceleyerek adı geçenlerin haklarını tespit edesininiz. Dedelerinden kendilerine vakfedilmiş olan yerlerin mahsülünün üçte bir gelirinin gelen geçenlere yiyecek olsun diye vakfedildiği Defter-i Hakani’de yazılı olduğu halde, vakıf şartlarının aksine hisse isteyen kişinin altmış kilo mahsülü aldığı gerçek ise o kişiden alıp, vakıf şartları gereğince hak sahiplerine iadesi için gereğini yapasınız. Şeriat hükümlerine, verilen fetvalara, vakııf şartlarına ve emirlerime muhalif kimseye iş yaptırmayıp, bu konuyla ilgili olmayanları bu işe karıştırmayıp, bu hususla ilgili sonucu bana bildiresiniz. Bana bir daha yazı göndermeye gerek bırakmayasınız. Bunu böyle bilesiniz.
Hicri 1178, Zilhicce, İstanbul”
Kondisyon: 8/10
Provenance: Y. Ö. koleksiyonu.
