Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu gerçekleştiren Birinci Dönem Büyük Millet Meclisi ya da kısaca Birinci Meclis vekillerine dağıtılan pul defteri…
Defter, hem pul hem de efemera değeri içeriyor.
Defterde, Cenova takse serisi, mektup antiyeleri, An 155 kırmızı Meclis posta kartı, An 154 kahverengi pullu posta kartı, Edirne Selimiye cami serisi, 5 pulluk TBMM serisi gibi pullar bulunuyor. (Detaylar ve katalog fiyatları Değerlendirme Notu’nda yer alıyor.)
Pulların piyasaya sunulduğu tarihle (1922 Ocak) Meclis’teki vekillere dağıtılan defterin aynı tarihi taşıması tesadüf değildir. Posta İdaresi’nin yeni pulların tanıtım programı kapsamında Meclis’e özel defter hazırladığı anlaşılıyor.
Kapaklar dahil 8 sayfadan oluşan pul defterinin kapağında Osmanlıca “Türkiye Posta Pulları” ve “Türkiye Posta, Telgraf, Telefon Müdüriye Umumiyesi” ifadeleri yeralıyor. Kapağın alt kısmında ise – yine Osmanlıca olmak üzere – “Ankara, 1338 (Miladi, 1922)” ibaresi bulunuyor.
Değerlendirmemize göre Posta İdaresi Brinci Meclis vekillerine, vekil sayısı kadar özel pul defteri hazırlayarak dağıtıyor. Birinci Meclis’te vekil sayısının 436 olduğu dikkate alınırsa, pul defteri sayısının da 436 olabileceği öngörülüyor. Ne yazık ki bu konuda teyitli bilgi bulunmuyor.
Kapak iç sayfasında – Fransızca – Nazım imzalı, 1923 tarihli kısa bir not bulunuyor. Birinci Meclis üyeleri arasında Nazım ismiyle tek bir şahıs bulunuyor: Nazım Resmor (Öztelli) (1866-1935). Doktor Nazım olarak bilinen Öztelli, 1920-1921 yılları arasında vekillik, iki gün süreyle de İçişleri Bakanlığı görevlerinde bulundu. Nazım bey, Mayıs 1921 tarihinde “gizli komünist fırka teşkili suretiyle Hükümeti devirme teşebbüsünde” bulunmaktan 15 yıl kürek cezasına çaptırıldı. Eylül 1921 tarihli af kanunu ile serbest kaldı.
İmza, büyük şair Nazı Hikmet’e ait olabilir mi?
“Nazım” imza kaligrafisi Nazım Hikmet imzasına benzemekle birlikte pul defteri ile Nazım Hikmet arasındaki ilişkinin “teyidi” mümkün olmamıştır.
Kondisyon: 10/10
Provenance: O.K.S. koleksiyonu
Değerlendirme notu:
Büyük Millet Meclisi pul defteri ilk defa gün ışığına çıkıyor. Teyit edilemeyen bilgilere rağmen tarihi vesika özelliği gösteren defter, filateli değerleri bakımından göz kamaştırıyor.
Pullar arasında Cenova takse serisi dikkat çekiyor. Pulların katalog değeri 1850 liradır.
Aynı sayfada altta yeralan ve 1922 Ocak tarihini taşıyan mektup antiye 20.000 lira katalog değerindedir.
Cenova serisi Ocak 1922 tarihinde postada kullanılmaya başlanmış 35.000 lira fiyatla kataloglanmıştır. 100, 200 ve 500 kuruşluk 3 pul serinin bütün değerini karşılamaktadır.
An 155 kırmızı Meclis posta kartı 9000 lira, An 154 kahverengi pullu posta kartı 7000 lira fiyatla kataloglanmıştır. Her ikisinin de emisyona girdiği tarih 1922 Ocak ayıdır.
Edirne Selimiye cami serisi, non – emisyondur. Cumhuriyetin en nadir serisidir. Bütün seriler milletvekilleri ve yüksek bürokratlara hediye edilmiştir. Katalog fiyatı 55.000 liradır.
Alttaki 5 pulluk TBMM serisi aslında 7 pulluk bir seridir. Defterde TBMM serisinin ilk 5 pulu kullanılmıştır. Toplam katalog fiyatı 2380 liradır. Sözkonusu 5 pulun dolaşıma girdiği tarih, 5 Ocak 1922’dir.
